Defne Mühendislik Ltd. Şti. Ürün tasarımı, Ürün geliştirme, 3 boyutlu Optik Tarama, Geriye Dönük Mühendislik, Kalite Kontrol ve Prototip üretimi hizmeti veren bir mühendislik firmasıdır. Ürünün tasarım aşamasından seri üretimine kadar geçen süreç içerisinde verdiği mühendislik hizmetleri müşterilerinin daha kaliteli, yenilikçi ürünlerini piyasaya daha hızlı sunmasını sağlamaktadır.
İzmir’in Buca ilçesinde yapılacak olan 40 m lik Atatürk Heykeli için Sedat Üstündağ inşaat firması tarafından istenilen mühendislik hizmeti firmamızı bu konuda gurulandırmış, Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu olan Atatürk’ün bu boyutta yapılacak olan Mask’ına (heykel) katkıda bulunma şansını yakalanmıştır. Yapılacak çalışma heykeltraşın elinden çıkan bir modelin büyük ebatta mühendislik yapılandırılmasını sağlamaktı.
PROJE BAŞLANGICI
40 m yüksekliğindeki Atatürk Maskı için belirlenen konsept 20 YTL üzerinde bulunan Atatürk portresi olarak seçilmiştir. Heykeltraş Harun Atalayman tarafından yapılan kil modelden oluşturulan heykel çalışması, projenin sahibi olan Buca belediye yetkilileri tarafından beğeni ile karşılanmış, ve bu çalışma esas oluşturacak şekilde projeye devam kararı alınmıştır.
Proje; Harun Atalayman tarafından finalize edilen modelin ölçümlendirme ve mühendislik çalışmalarının yapılması amacıyla epoxy kalıptan kopyasının çıkarılması ve bu kopyanın optik tarama yöntemi ile bilgisayar ortamına aktarılması amacı ile Defne Mühendisliğe teslim edilmiştir.
Resim 1: Çamurdan Modelin heykeltraş Harun Atalayman tarafından hazırlanması
Resim 2: 3 boyutlu ölçümlendirme için hazırlanan model
Defne Mühendislik, gerek 3 boyutlu ölçümlendirme, gerekse elde edilen verilerin verilerin proje amacına uygun değerlendirilip kalıp üretimi, kalite kontrol, ürün geliştirme konularında edindiği tecrübeler yardımı ile bu projenin mühendislik çalışmalarına başlamıştır.
4 ana aşamada tamamlanacak olan mühendislik çalışmaları aşağıdaki gibi tanımlanmıştır:
- Bir metre büyüklüğünde hazırlanan modelin formunun bilgisayar ortamına aktarılması,
- Bilgisayar modelinin üzerinde hem formu yakalamak hemde yapısal analizler için gerekli olan verileri sağlamak için verileri oluşturmak,
- Daha önceden elde edilen tepe dataları ile yeni modelin konum belirlenmesi tepe yerleşim planının oluşturulması,
- Tepedeki konumlamaya bağlı olarak doğal kaya ile heykelin etrafının doldurulması için doğal kaya formlarının da bilgisayar ortamına aktarılarak gerekli düzenlemelerin yapılması,
1. Aşama modelin bilgisayar ortamına aktarılması :
4 ana aşamadan olusan planın ilk aşamasında yapılan modelin bilgisayar ortamında formlarının oluşturulmasıdır. Defne Mühendislik, gerek otomotiv gerekse diğer ana sanayi dallarından elde edilen tecrübeleri ile el ile yapılan modelden alınan örnek numune fikstürleme ve Breuckmann opto-TOP HE sisteminin yardımı ile bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Ölçümlendirme için hazırlanmış olan model 1 metrelik boyutu ile uygun camera ve görüş alanı seçilerek hazırlanan modelin bütün geometrik detayları alabilecek ancak elde üretimin verdiği küçük hataları eleyebilecek şekilde 3 boyutlu ölçümlendirme yapılmıştır. Bu ölçümlendirme sonucunda nokta bulutu olarak adlandırdığımız tarama datası STL formatında hazırlanmıştır. Bu veriler; ölçeklendirme, form oluşturma, oluşan formlardan yapısal elemanların belirlenmesi gibi diğer aşamalara esas teşkil edecektir.
Resim 3 : STL data
2. Aşama hem formu yakalamak hemde yapısal analizler için gerekli olan veriler
Optik tarama sonucunda elde edilen ölçümler 4 m ve 40 m lik modeller icin büyütülmüştür. CAD data üzerinde Radyal ve polar eksenlerde kesitler çıkarıldı. Bu kesitler ve birleşim yerleri ağ yapısı oluşturarak yapılacak olan heykel icin hem form tanımlamada hemde içerisinde kullanılacak olan karkas yapının ana hatlarının tasarımında kullanıldı. Bu kesitlerin teknik resimleri ve gerekli bütün ölçüleri hazırlanarak yapılacak olan heykel(ler) için referans dataları olarak çıkarılmıştır. Sadece mask boyunun 40 metre olacak şekilde planlandığı yapı esas boyutlarında imalata başlandığında kabul edilen tasarımdan uzaklaşmamak ve yapılan Atatürk’e modeline tam benzemesi için 1 metre aralıklar ile kesit profilleri çıkarılmıştır. Bu kesitler mastar olarak alınmış ve ana yapılad kullanılan profiller bu mastarlara göre üretilmiştir.
Resim 4 : Cad data üzerinde oluşturulan ağ yapısı
Elde Edilen ağ yapısı hem büyük ölçekte formun tanımlanmasında hem de içerisinde kullanılacak karkas yapının statik analizlerinde kullanılmak üzere hazırlanmıştır. Sayın Prof. Dr. Hikmet Aydın tarafından; yapısal testleri yapılan heykelde kullanılacak olan malzeme, profil tipi, kalınlıkları, taşıyıcı sistem tasarımı bu ağ yapısı kullanılarak hesaplanmıştır.
3. Aşama tepe dataları ile yeni modelin konum belirlenmesi tepe yerleşim planının oluşturulması
Çamur model oluşturulma esanasında heykelin yerleştirileceği yer ile ilgili ölçümler elde edilmişti. Bu ölçümler heykelin kaidesinden tepe noktasına kadar olan yamacın lazer pointer ile alınan dataları idi. Kaidenin oturacağı zeminden ve tepe noktaları arasındaki bu veriler çamur modeleden elde edilen veriler ile birleştirilerek. Kaide zeminindeki en uygun yer tespit edilmiştir.
Bu verilere göre alt kısımda bulunan kaide ve toplam yükseklik hesaba katılarak ana figürü oluşturacak olan portre kısım ölçekli olarak konumlandırıldı.
4. aşama doğal kaya görünümleri ile heykelin etrafının ortama uyumlu olarak tümleştirilmesi.
Heykellin arkasındaki tepe ile olan mesafesi hem statik açıdan hemde görsel açıdan tamamlanması bulunduğu ortam ile bütünleştirilmesi gerekmektedir. Bunun için doğal kayalar boşlukların doldurulması için heykel traş bir çalışma daha yaparak mevcut modelin üzerine doğal kaya ilave edilmiştir. Bu model de ölçümlendirilerek bilgisayar ortamına aktarılmiştır. Bu ön çalışma ile doğal kayaların mekanda görünümü ile nekadarının kullanılabileceği, tepe ile ilişkilendirmek için nelere insaat yapılması gerektiği ön görülmeye çalışılmıştır.
Resim 5: Doğal Kaya ilave çalışması
İzmir Buca Belediyesine bağlı Çaldıran Mahalle’sinde inşaatı tamalanan bu mask büyük bir ihtişam ile görenlerin hayranlıklarını uyandırmaktadır. Eserin büyüklüğünün fotograflardan anlaşışabilmesi için 15 nolu resimdeki Atatürk Maskının yanında duram 1.75m ortlama boyunda olan insanları görebilirsiniz. Eser bu hali ile en büyük mask olarak Guinnes rekorlarına kaydolmak için başvuru yapılmıştır.
Defne Mühendislik olarak bu çalışmaya katkıda bulunabilmenin gururunu taşımaktayız. Ulu önder Atatürk’ün anısına yapılan bu heykel durdukça hem firmanızın hemde ülkemizin gurur kaynağı olmaya devam edecektir.
Saygılarımızla
